मराठी चित्रपटसृष्टीचा एक असा चेहरा, ज्याने आपल्या विनोदाने, अभिनयाने आणि साधेपणाने लाखो प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवले, तो म्हणजे Ashok Saraf. ‘मामा’ म्हणून प्रेक्षकांमध्ये प्रिय असलेले Ashok Saraf यांना 2025 मध्ये भारत सरकारने पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित केले. हा सन्मान केवळ त्यांच्यासाठीच नव्हे, तर मराठी चित्रपटसृष्टी आणि त्यांच्या चाहत्यांसाठीही अभिमानाचा क्षण आहे. त्यांचा हा प्रवास बँकेतील एका साध्या नोकरीपासून ते देशातील सर्वोच्च नागरी सन्मानापर्यंतचा आहे, आणि तो प्रत्येकासाठी प्रेरणादायी आहे. चला, जाणून घेऊया Ashok Saraf यांच्या या अप्रतिम प्रवासाची कहाणी.
Ashok Saraf यांचे बालपण आणि सुरुवातीचे दिवस
4 जून 1947 रोजी मुंबईच्या चिखलवाडी येथे Ashok Saraf यांचा जन्म झाला. साध्या कुटुंबात वाढलेल्या अशोक यांचे बालपण अगदी सामान्य होते. त्यांनी डी.जी.टी. विद्यालयात शिक्षण पूर्ण केले, पण त्यांचे मन नेहमीच अभिनयाकडे झुकलेले होते. लहानपणी नाटकांमध्ये सहभाग घेताना त्यांना आपली खरी आवड सापडली. पण, त्याकाळी अभिनय हा करिअरचा पर्याय म्हणून फारसा स्वीकारला जात नव्हता. त्यामुळे, शिक्षणानंतर त्यांनी बँकेत नोकरी स्वीकारली. पण, त्यांचे मन अभिनयापासून कधीच दूर गेले नाही.
बँकेतील नोकरी आणि अभिनयाची आवड
Ashok Saraf यांनी बँकेत नोकरी करताना आपली अभिनयाची आवड कायम ठेवली. नाटकांमध्ये भाग घेण्यासाठी ते कधी कधी बनावट वैद्यकीय अहवाल सादर करायचे, जेणेकरून त्यांना सुट्टी मिळेल! ही गोष्ट आज गमतीशीर वाटते, पण त्यामागे त्यांची अभिनयाप्रती असलेली तळमळ दिसते. बँकेतील नोकरी स्थिर होती, पण त्यांचे खरे स्वप्न रंगमंच आणि चित्रपटसृष्टीत होते. या स्वप्नाला प्रत्यक्षात आणण्यासाठी त्यांनी धाडस दाखवले आणि बँकेची नोकरी सोडून अभिनयाच्या विश्वात झेप घेतली.
मराठी चित्रपटसृष्टीत पदार्पण
1969 मध्ये Ashok Saraf यांनी ‘जानकी’ या चित्रपटातून मराठी चित्रपटसृष्टीत पदार्पण केले. सुरुवातीला छोट्या भूमिका मिळाल्या, पण त्यांच्या अभिनयातील नैसर्गिकता आणि विनोदी टायमिंगमुळे त्यांना लवकरच ओळख मिळू लागली. 1975 मध्ये ‘पांडू हवालदार’ या चित्रपटाने त्यांना खरी प्रसिद्धी मिळाली. दादा कोंडके यांच्यासोबतच्या या चित्रपटात त्यांनी साकारलेली भूमिका प्रेक्षकांना इतकी आवडली की, त्यानंतर त्यांचा प्रवास थांबलाच नाही. दादा कोंडके यांच्याकडून त्यांनी विनोदाचे गुरुमंत्र शिकले, जे त्यांच्या कारकीर्दीचा पाया ठरले.
President Droupadi Murmu presents Padma Shri in the field of Art to Shri Ashok Laxman Saraf. He is a legendary Indian actor, comedian, and producer known for his remarkable contribution to Marathi and Hindi cinema. Over five decades, he has entertained audiences with his… pic.twitter.com/jArGWKLgMS
— President of India (@rashtrapatibhvn) May 27, 2025‘मामा’ नावाची गमतीदार कहाणी
Ashok Saraf यांना ‘मामा’ हे प्रेमळ टोपणनाव कसे मिळाले, यामागेही एक रंजक किस्सा आहे. एका चित्रपटाच्या सेटवर त्यांनी सहकलाकारांना ‘मामा’ म्हणून हाक मारली, आणि हा शब्द इतका लोकप्रिय झाला की, प्रेक्षकांनीही त्यांना तेच नाव दिले. आजही चाहते त्यांना ‘अशोक मामा’ म्हणून प्रेमाने हाक मारतात. हा साधेपणा आणि प्रेक्षकांशी असलेला जवळचा संबंध त्यांच्या यशाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे.
मराठी चित्रपटांचा सुवर्णकाळ
1980 आणि 1990 च्या दशकात Ashok Saraf, लक्ष्मीकांत बेर्डे, सचिन पिळगांवकर आणि महेश कोठारे यांनी मराठी चित्रपटसृष्टीत विनोदाची लाट आणली. ‘अशी ही बनवाबनवी’ (1988) हा चित्रपट आजही मराठी प्रेक्षकांचा आवडता आहे. या चित्रपटातील धनंजय माने ही भूमिका त्यांनी इतक्या सहजतेने साकारली की, ती अविस्मरणीय ठरली. ‘धूम धडाका’, ‘गम्मत जम्मत’, ‘एक दाव भुताचा’ आणि ‘बाळाचे बाप ब्रम्हचारी’ यांसारख्या चित्रपटांनी त्यांचा विनोदी अभिनयाचा ठसा उमटवला. त्यांच्या चेहर्यावरील हावभाव, संवादफेक आणि विनोदाची ताकद यामुळे ते प्रेक्षकांचे लाडके बनले.
हिंदी चित्रपट आणि टीव्हीवरील योगदान
Ashok Saraf यांनी मराठी चित्रपटांबरोबरच हिंदी चित्रपटसृष्टीतही आपली छाप पाडली. ‘करण अर्जुन’ (1995) मधील मुनशीजी आणि ‘सिंघम’ (2011) मधील खलनायकाला सामोरे जाणारी भूमिका यांनी त्यांना हिंदी प्रेक्षकांमध्येही लोकप्रिय केले. याशिवाय, ‘येस बॉस’, ‘प्यार किया तो डरना क्या’ यांसारख्या चित्रपटांमध्येही त्यांनी लक्षवेधी भूमिका साकारल्या. टीव्हीवरील ‘हम पांच’ या मालिकेत त्यांनी साकारलेली भूमिका आजही प्रेक्षकांच्या स्मरणात आहे. मराठी आणि हिंदी अशा दोन्ही माध्यमांमध्ये त्यांनी सहजतेने काम केले, जे त्यांच्या अष्टपैलुत्वाचे द्योतक आहे.
Ashok Saraf यांचे योगदान केवळ चित्रपटांपुरते मर्यादित नाही. मराठी रंगभूमीवरही त्यांनी आपली जादू दाखवली. ‘वकिल साहेब’, ‘हसवा फसवी’ आणि ‘घाशीराम कोतवाल’ यांसारख्या नाटकांमधील त्यांच्या भूमिका प्रेक्षकांना आजही आठवतात. त्यांनी रंगमंचावर साकारलेल्या विविध भूमिकांनी मराठी नाटकांना नवे परिमाण दिले. त्यांच्या अभिनयातील साधेपणा आणि प्रेक्षकांशी जोडले जाण्याची कला यामुळे ते रंगभूमीवरही तितकेच यशस्वी ठरले.
Ashok Saraf यांचा प्रवास नेहमीच सोपा नव्हता. 2012 मध्ये मुंबई-पुणे एक्स्प्रेसवेवर झालेल्या कार अपघातात ते गंभीर जखमी झाले. पण, त्यांनी हार न मानता पुन्हा जोमाने काम सुरू केले. या अपघातातून सावरत त्यांनी आपल्या चाहत्यांना आणि स्वतःला दाखवून दिले की, जिद्द आणि मेहनतीने कोणतीही अडचण पार करता येते. त्यांच्या या जिद्दीमुळे त्यांचे चाहते त्यांच्यावर अधिक प्रेम करू लागले.
पद्मश्री आणि महाराष्ट्र भूषण
2023 मध्ये Ashok Saraf यांना महाराष्ट्र भूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले, आणि 2025 मध्ये त्यांना पद्मश्री पुरस्कार मिळाला. राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांच्या हस्ते हा पुरस्कार स्वीकारताना त्यांनी व्यक्त केलेली कृतज्ञता आणि विनम्रता यांनी सर्वांचे मन जिंकले. त्यांच्या पत्नी, अभिनेत्री निवेदिता सराफ यांनी या सन्मानाबद्दल अभिमान व्यक्त केला, तर त्यांच्या भाचीने फ्लाइटवर खास घोषणा करून हा आनंद साजरा केला. हा पुरस्कार केवळ Ashok Saraf यांच्यासाठीच नव्हे, तर मराठी चित्रपटसृष्टीच्या योगदानाचाही सन्मान आहे.
Ashok Saraf यांचे यश त्यांच्या अभिनयाइतकेच त्यांच्या साधेपणामुळेही आहे. त्यांनी साकारलेल्या प्रत्येक भूमिकेत त्यांनी प्रेक्षकांना हसवले, रडवले आणि विचार करायला भाग पाडले. त्यांच्या डायलॉग्ज, विशेषतः ‘अशी ही बनवाबनवी’ मधील “आता कसं काय कसं, बायको बायको कशी!” आजही चाहत्यांच्या ओठांवर आहे. त्यांचे सहकलाकार सचिन पिळगांवकर, लक्ष्मीकांत बेर्डे आणि महेश कोठारे यांच्यासोबतची केमिस्ट्री मराठी चित्रपटसृष्टीचा सुवर्णकाळ ठरली. आजही त्यांचे चित्रपट नव्या पिढीला तितकेच हसवतात.
Read Quick Story – काय आहे Ashok Saraf यांचे चित्रपटांमधील येगदाण
नव्या पिढीसाठी प्रेरणा
Ashok Saraf यांचा प्रवास हा नव्या पिढीतील कलाकारांसाठी आणि स्वप्न पाहणाऱ्यांसाठी एक मोठी प्रेरणा आहे. बँकेतील साध्या नोकरीपासून ते पद्मश्रीपर्यंतचा त्यांचा प्रवास मेहनत, समर्पण आणि आवडीचे महत्त्व शिकवतो. त्यांनी दाखवून दिले की, तुम्ही तुमच्या स्वप्नांवर विश्वास ठेवला आणि मेहनत केली, तर कोणतीही उंची गाठता येते. त्यांचा हा प्रवास मराठी चित्रपटसृष्टीचा गौरव आहे आणि मराठी संस्कृतीचा एक अविभाज्य भाग आहे.
Ashok Saraf यांचा पद्मश्री पुरस्कार हा त्यांच्या पाच दशकांहून अधिक काळच्या योगदानाचा सन्मान आहे. त्यांनी मराठी आणि हिंदी चित्रपटसृष्टीत, रंगभूमीवर आणि टीव्हीवर आपली छाप पाडली. त्यांचा हसरा चेहरा, विनोदी टायमिंग आणि साधेपणा यामुळे ते प्रेक्षकांचे ‘मामा’ बनले. त्यांचा हा प्रवास प्रत्येकासाठी प्रेरणादायी आहे, आणि त्यांचे चित्रपट पाहताना आजही आपण खळखळून हसतो. तुम्हाला अशोक मामा यांचा कोणता चित्रपट सर्वात आवडतो? त्यांचा कोणता डायलॉग तुमच्या मनात आहे? त्यांच्या या यशस्वी प्रवासाबद्दल तुम्हाला काय वाटते, हे आम्हाला नक्की सांगा!
